لباس محلی کردی و آذری
به لباس هایی که ساکنین بومی یک منطقه جغرافیایی می پوشند، لباس محلی می گویند. شکل و ظاهر لباس های محلی برگرفته از آداب و رسوم و فرهنگ کهن آن سرزمین است و شرایط آب و هوایی نیز در آن دخیل می باشد. کشور پهناور ایران نیز با پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی خود، قومیت های متنوعی دارد که در هر گوشه از کشور زندگی می کنند و آداب و رسوم و لباس محلی خاص خود را نیز دارند. لباس محلی کردی، شمالی، آذری و خراسانی از جمله آن ها می باشد. نکته ای که در غالب لباس های محلی ایرانی وجود دارد، استفاده از رنگ های شاد است که نشان از روحیه پرنشاط مردم ایران دارد.
لباس محلی کردی
نواحی مختلف کردستان، پوشش متفاوتی دارند ولی ویژگی های کلی لباس کردی مردانه و زنانه تقریبا مشترک است. قدمت لباس های کردی از کتیبه های به جا مانده در تخت جمشید مشهود است. کردستان در یک منطقه کوهستانی قرار دارد و به همین دلیل راحتی لباس ها برای بالا و پایین رفتن از کوه در آن ها لحاظ شده است.
لباس کردی زنانه
در دوخت این لباس ها از پارچه های حریر، مخمل و ساتن استفاده شده و با پولک دوزی، سرمه دوزی، سنگ دوزی، ملیله دوزی و منجق دوزی زیبایی آن دوچندان می گردد. لباس زنانه کردی از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه معرفی می گردد:
- کلاوفس: نوعی کلاه دست دوز که تنها قسمت فوقانی سر را می پوشاند.
- کلاوزر: کلاوزر نوع دیگری از کلاه که عروس ها و جوان ترها از آن استفاده می کنند.
- لچک: لچک روسری نازک و سه گوشی است که آن را با سنجاق به کلاه وصل می کنند.
- ره شتی: روسری بلند با راه راه های قرمز روشن و تیره است.
- هه ورتی: روسری چهارگوش ابریشمی با رنگ های قرمز و سفید است.
- کراس: پیراهنی بلند و گشاد با آستین های بلند و یقه گرد است.
- سوخمه: نیم تنه ای مخملی و بدون آستین با تزئینات مختلف است.
- سلته: نیم تنه مخملی برای پوشیدن روی سوخمه و کراس در زمستان است.
- کوا: پیراهن بلند و جلوباز مخملی با چاک های بلند در طرفین است.
- شووال: شلوار کردی گشاد و از جنس نخ است که مردم این قوم در زمان زمستان یا برای کشاورزی و کار می پوشند.
لباس کردی مردانه
اجزای مختلف لباس کردی مردانه نیز شامل موارد زیر می باشد که به طور کلی تردد در نواحی کوهستانی را راحت می کند:
- کراس: پیراهنی بلند و گشاد که آستین هایی بلند و یقه گرد دارد.
- پاتول: شلوار گشاد با پاچه های تنگ است.
- کوا: به بالاتنه های کردی کوا می گویند. این پوشش انواع مختلفی دارد که بوکانی یکی از آن ها است.
- چوغه: نیم تنه ای از جنس پنبه یا پشم است.
- سورانی: پارچه ای بلند و مثلثی در سر آستین های پیراهن های مردانه است.
- پیچ: دستمال سیاه و سفید و دست دوز که مردان از آن برای شل نشدن کلاهشان استفاده می کنند.
- کلاش:کفش دست دوز مردانه است.
لباس محلی آذری
استان های آذربایجان غربی و شرقی، نیز در منطقه سردسیر قرار دارند. به همین دلیل، لباس محلی زنان از جنس ترمه و بریشم و لباس آقایان از جنس پشم می باشد. استفاده از پولک و سکه نیز از ویژگی های لباس آذری می باشد.
لباس آذری زنانه
بخش های مختلف لباس آذری زنانه شامل موارد زیر می باشد:
- آلارچاشاب: چادر رنگی زنان آذری
- برک: کلاه های مخصوص آذری که به دو شکل ساده و تزیین شده می باشد.
- کوینک: پیراهنی بلند و گشاد با یقه گرد
- جبکن: نوعی لباس مخملی یا ابریشمی می پوشند.
- دُن: نوعی پیراهن
- تومان: دامن های بلند آذری
- شلته: نوعی دامن کوتاه
- جلیقا: جلیقه
- یل: نوعی کت از جنس مخمل و ترمه
- خود: کت معمولی
- گالش: به نوعی کفش بدون پاشنه
- قوندار: قوندار نوعی کفش چرمی
- قیرمیزی باشماق: پاپوشی شبیه به دمپایی
- تک گون: به کفش های مراسم های جشن و عروسی
لباس آذری مردانه
مردان این سرزمین با پوشیدن کت های بلند و گذاشتن کلاه پشمی بر سر، در کنار سادگی در پوشش از اصالت بالای خود را به رخ می کشند. بخش های مختلف لباس آذری مردانه در ادامه معرفی شده است:
- کوینک: پیراهن سفید و بلند
- آرخالیق: کت بلند
- چاروق: کفش چرمی آذری که بندهای آن را باید به دور ساق پا بپیچید.
حرف آخر
شما با سفر به استان های مختلف کشور می توانید در کوچه و بازار از دیدن لباس های سنتی و محلی آن ها لذت ببرید. این لباس های محلی زیبا سوغات بسیار خوبی از مناطق مختلف ایران هستند که فرهنگ بخش های مختلف این مرز و بوم را با ما همراه می کنند. چه خوب است که از طرح و نقش های متنوع لباس های محلی در دیزاین لباس های مدرن و امروزی نیز بهره ببریم و به آن ها روح و معنا ببخشیم.